زیست شناسی
مطالب زیست شناسی و طبی و گیاهان و ....زیست شناسی
مطالب زیست شناسی و طبی و گیاهان و ....کاکوتی
کاکوتی
| کاکوتی | |
|---|---|
 |
|
| کاکوتی | |
| طبقه‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| تیره: | نعناعیان |
| سرده: | تیموس |
| گونه: | vulgaris |
| نام علمی | |
| Ziziphora tenuior L. L. |
|
کاکوتی (کهلیک اُتی)(Ziziphora tenuior L) گیاهی از تیره نعنائیان است که کاربردهای غذایی و دارویی دارد و عطر آن نزدیک به آویشن و Oregano است.
این گیاه چند ساله است وبوته‌های آن پرپشت و ارتفاع آن بین ۱۰ تا۲۰ سانتی‌متر می‌باشد و دارای گل‌های صورتی است.
محتویات
نام گذاری
این گیاه با آویشن هم خانواده است. در آذربایجان به آن کهلیک اُتی (Kəhlik oti) و یا ککلیک اوتی (Kəklik oti) به معنای علف کبک گفته می‌شود، چون در ترکی ککلیک یا کهلیک به معنی کبک می‌باشد. در زبان مردم رودبار استان گیلان به آن «پلنگ مشت» می‌گویند و این سبزی طعم دهنده اصلی غذایی به نام شامی رودباری است. یکی از تیره‌های این گیاه که در مناطق کوهستانی شمال خراسان به وفور یافت می‌شود به زبان کردی کرمانجی آنخ نام دارد.
کاربرد خوراکی
این گیاه در نواحی کوهستانی ایران (بخصوص کردستان) به عنوان ادویه در غذاها کاربرد وسیعی دارد و عطر آن بسیار نزدیک به آویشن و Oregano و کمی هم شبیه به پونه است. در تهیه غذاهای ایتالیایی جایگزین بهتری نسبت به آویشن برای Oregano است. از برگ‌های خشک‌شده و خردشده کاکوتی به عنوان طعم‌دهنده در دوغ استفاده می‌شود و برخی از دوغ‌های بسته بندی شده در ایران این ادویه را دارند. چوپان‌ها و کوه نوردان تازه کاکوتی را جمع‌آوری می‌کنند و چای آن را نوشیدنی گوارایی می‌دانند. در آذربایجان در فصل بهار مردم محلی این گیاه را جمع‌آوری و به چای اضافه می‌کنند. استفاده از خشک شده این گیاه هم به صورت کامل یا پودر شده در این منطقه مرسوم است. در کشورهای اروپایی مانند آلمان این گیاه به صورت زنده در فروشگاه‌ها و در گلدان‌های کوچک به فروش می‌رسد.
خواص درمانی
گرم و خشک ضد باکتری خلط آور ضد سرما خوردگی و ضد عفونی کننده روده. کاکوتی که در گویش محلی خراسان به آن آنخ یا آنوخ گفته می‌شود دارای نام علمی Ziziphora tenuior L. از خانواده Lamiaceae می‌باشد. Thymus که نام علمی آویشن می‌باشد نیز از خانواده Lamiaceae می‌باشد. هر چند اثرات این دو گیاه بسیار شبیه همدیگر می‌باشند. آویشن بیشتر در بیماریهای تنفسی استفاده می‌گردد ولی کاکوتی اغلب در درمان اختلالات گوارشی نظیر اسهال و دل پیچه کار برد دارد.
منبع:
https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%AA%DB%8C
